برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

برای بزرگنمایی، روی تصویر کلیک کند

کد ثبت اثر:

p/677

نام اثر:

باغ نو

قدمت:

قاجاریه

توضیحات:

تخریب در زلزله سال ۱۳۵۷

محل اخذ تصاویر:

کتاب طبس شهری که بود

این باغ که آن را باغ امیر قاین نیزمی گویند دربرشمالی خیابان گلشن قرارگرفته است. طول برساختمان این باغ درکنارخیابان گلشن طبس ۶۴ متراست.

 این بنا یکی ازبناهای مهم ومشخص شهراست ودرنما دارای ویژگی ها وتنوع بسیار است که هربیننده ای را به طرف خود جلب می کند

قسمتهای قابل مشاهده این بنا در برخیابان گلشن ، شامل سردرورودی مجلل آن ، گنبد حوضخانه ی بیرونی وپله های مربوط کننده ی بام حوضخانه به سطوح پایین تر. درورودی دوم با مقرنسهای آویز زیبایش وبالاخره نمازخانه ( مسجد) این مجموعه می باشد که بدون دربوده ویا چند پله به کف آن می رسند

نماها سفید هستند ونظافت وپاکیزگی خاصی دارند.

سردرورودی بزرگ دربالای درورودی که دراسیر ایوان واقع است.

 دارای قوس نیم دایره است. طاق پوشش ایوان قوسی تیزه دار دارد وقسمت پیشانی سردربا یک قوس نیم دایره دروسط ودوربع دایره درهرطرف آن تزیین شده ودرسرپایه های ایوان درقسمت بالا گچبری مختصر وجود دارد.

سردرکوچکتر درنما ساده است ولی درزیر آن مقرنس اویز درشتی ساخته شده است که بسیارزیباست وبا طبیعت اطرافش هماهنگی خوبی دارد

 بنای این باغ ازدو قسمت عمده تشکیل شده است

مردم این دو قسمت را اندرونی وبیرونی می  گویند

. دربناهای قدیمی ایران معمولا بیرونی قسمت کوچکتراست وجنبه ی پذیرایی دارد وحجم عمده را قسمت اندرونی تشکیل میدهد و آشپزخانه درقسمت ا ندرونی قراردارد.

 دراین بنا قسمت بیرونی بسیاربزرگتر ومفصل تر است وبه علاوه آشپزخانه مستقلی نیزبرای خودش دارد. علت این امر را می توان این طور توجیه کرد که قسمت بیرونی علاوه بر پذیرایی جنبه ی اداری وحکومتی نیزداشته است. و امیراسدالله خان (حسام الدوله ) حاکم وقت طبس ازقسمت بیرونی برای خدمه ی اداری ویا میهمانان حکومتی نیزاستفاده می نموده است ودرحقیقت واندرونی هرکدام حالت یک بنای مستقل را دارند آن طور که ازبررسی های تاریخی برمی آید این بنا برای اقامت حسام الدوله که درنیمه ی اول قرن سیزدهم حکومت قاینات وتون وطبس را داشته ساخته شده است.

آجرتنها برای فرش کف اتاق ها وحیاط ها به کارگرفته شده  است ودرزاویه های داخل حیاط نیز برای جلوگیری ازنفوذ رطوبت سطحی وفرسایش خشت وگل به صورت خشتمال  کارشده است.

حوض سنگی گردی درکف حوضخانه وجود دارد که درسطح مربعی که چهارسانتی متر گردش از سایرقسمتهای حوضخانه است قرارگرفته است

حوضخانه دارای سکوها وشاه نشین برای نشستن است وپنجره ودروارتباطهایی به حیاط دارد

دراین قسمت طاقهای باربر برهمه به صورت نیم دایره ویا قوسهایی ازدایره ساخته شده اند. تنها طاقهای ناحیه ای که فضای هشت وجهی به دایره تبدل می شود قوسها تیره دار می شوند.

درگوشه جنوب غربی حوضخانه ، بادگیری پیش بینی شده است که درمقایسه با سایر بادگیرها کوچک است وبه صورت یک طرفه کارمی کند وعلاوه برآن درپشت گنبد حوضخانه قرارندارد. نقشه حوضخانه درطبقه اول به گونه است که می توان فضای زیرگنبد را که دون طبقه را طی می کند دور زد به احتمال زیاد درکناره های فضای زیرگنبد نرده هایی وجود داشته که ازسقوط اشخاص جلوگیری می کرده است. درحال حاضر اثری ازآنهانیست

 ازپنجره ی طبقه اول حوضخانه حیاط بیرونی وبادگیر بزرگ آن منظره ی جالبی دارد

قسمت بیرونی علاوه برورودی مجللی که ازبرخیابان گلشن دارد ورودی دیگری نیزاز طرف کوچه ای که درغرب مجموعه واقع شده است دارد. این ورودی به وسیله یک هشتی به آشپزخانه حیاطی که باغ ازآن جا شروع می شود (پیشگاه ) میانره ، دو اتاق دیگر ، وحیاط بیرونی متصل می شود.

هشتی ها وراهروهایی که آن را به حیاط متصل می کنند طوری طراحی شده اند که نمی توان ازهشتی ها حیاط را دید. درزیرقسمتی ازبنا که بین بیرونی وباغ قرار دارد زیرزمینی ساخته شده است که به وسیله ی دو بادگیری که دردو انتهای آن قرار دارند خنک می شوند. ازبیرونی به وسیله ی دو پله به این زیرزمین می توان راه یافت. دو اتاق شرقی آن را جدا کرده وبا رنگ آمیزی آجرها آنها راتزیین نموده اند وبرای  ورود به این قسمت ازپله ای که درراهرو وگوشه شمال شرقی حیاط بیرونی قرار دارد استفاده می شود. پله  ی دیگر ازراهرویی که درضلع شمالی زیرزمین وجود دارد آغاز می شود. روشنایی این زیرزمین ازروزنهای شبکه هایی که درزیرپنجره های طبقه ی همکف قرارداد تامین می شود که درشمال وجنوب قرارگرفته اند.

روزنهای طرف جنوب را بعدها مسدود نموده اند.

درشمال حیاط بزرگ حیاط کوچکتری وجود دارد که متصل به باغ است وهمان طور ه گفته شد حوض کوچکی دران وجود دارد . این حیاط درضلع جنوبی ونیمی از ضلع شرقی وغربی مواجه با بناست ، ولی درضلع شمالی ونیمه های شمالی اضلاع شرقی و غربی تنها به وسیله ی گودی مختصری که به اندازه ی ضلع یک آجراست ازبقیه باغ مجزا شده است . بادگیر بزرگ را درگوشه ی جنوب شرقی وبادگیر رادرگوشه ی جنوب غربی  این حیاط می توان دید

 وقتی ازاین حیاط به طرف باغ نگاه می کنیم علاوه برحوض کوچک خیابانی درمقابل انسان ودرمحور حوض وحیاط قراردارد که دو درخت خرمای بزرگ دردو گوشه ی آن است.

درقسمت بیرونی بعضی ازفضاهای داخلی وپوششهای بسیارزیبا وقابل توجه هستند که ازآن جمله ازآشپزخانه هشتی وورودی واتاقی که درگوشه ی جنوب غربی حیاط واقع شده و درنقشه شربتخانه نامیده شده است عکس گرفته ام

درقسمت اندرونی نیزپوششهای بسیارزیبا وجود دارد که یکی مربوط به آشپزخانه است. این پوشش که سطح داخلی آن باکاهگل نرم یا سیم گل آرایش یافته است.

درنبشهای رسمی سازی هایش گچ به کاررفته ودود آشپزخانه بیشتر به سیم گلها چسبیده ونبشهای گچی را نمایان تر نموده است. هم چنین گچبری های محدودی دربالای تیزه طاقهای اصلی ایجاد شده است..

اتاق دیگری که پوششی زیبا دارد درکنار آشپزخانه درکنار آشپزخانه است. درضلع غربی این اتاق یک بخاری دیواری وجود دارد وپیداست که اتاق خاصی است.

 ازدالان گوشه جنوب شرقی ازطریق پله ای به زیرزمینی راه می یابد که بادگیر شرقی این بنا آن راخنک نگه می دارد. دالان گوشه جنوب غربی با یک انحراف برای پرهیز ازدید مستقیم به یک هشتی کشیده می رسد ازاین هشتی پله ای به طبقه ی بالا وراهی به هشتی ورودی قسمت ا ندرونی وجود دارد. وقتی ازپله ها بالا برویم به  اتاق هایی می رسیم که با اختلاف سطح ها وروابط پیچیده ای درحد فاصل گنبد حوضخانه وقسمت بیرونی قراردارند وپوشش یکی از آنها زیباست . این اتاقها دربالای بام حجم های گوناگونی را به وجود آورده اند

. نکته ی قابل توجه دراین مجموعه وجود دو اتاق است که درحد فاصل درهشتی ورودی ، اندرونی وب

یروین قرار داشته ویکی ازآنها به  هردو هشتی راه دارد . این اتاق می تواند محل نگهبان ویا خدمه ی خانه باشد.

پله هایی چند به بالای بامها می روند که درنقشه نشان داده شده است. ازآن جمله پله هایی است که ازکنار هشتی ورودی قسمت بیرونی ازکنارهشتی ورودی بیرونی از طرف کوچه غربی وضلع شرقی قسمت ا ندورنی را می توان نام برد.

باغ درشمال این مجموعه قراردارد این باغ دو خیابان شمالی جنوبی دارد که محور یکی ازآنها حوضخانه وحوض ا ندرونی ومحور دیگری تالار وحوض حیاطی است که درشمال قسمت بیرونی قراردارد. درروی خیابانی که ازقسمت اندرونی شروع می شود حوض راستگوشه (مستطیل ) کوچک دیگری وجود دارد که درخت سروبلندی درشمال آن کاشته شده است.

دربقیه ی سطح باغ که درحد خارجی شکل منظمی ندارد تنها یک خیابان شرقی – غربی وجود دارد که با برخورد به دور خیابان شمالی – جنوبی وخیابانی که دیوارهای باغ را دور می زند باغچه هایی به وجود می آید که تعدادی درخت خرما وسرو دارد وبقیه ی باغ پرازدرختان نارنج ، انار وبرخی ازمیوه هاست.

بناهای این مجموعه ازطرف باغ ودرمیان درختان مناظر زیبایی را ارائه میدهد.

کلیه حقوق این پایگاه برای سایت ” دانشنامه طبس گلشن www.tabasenc.ir” محفوظ است